Narcišèda

(tratta da “Il Naviglio” 27 febbraio 1887)

È per la cortesia dei componenti la mascherata – Creazioni spinose – che noi siamo lieti di offrire ai nostri ‘centomila’ la seguente ‘filastrocca’, fatica notturna ed improvvisa di un noto e brillante poeta modenese: non diciamo altro perché non spetta a noi fare la rêclame… ad un nostro collaboratore.

Ehi, ragàzz! S’a sî cuntént,

s’a-s badèe sol un mumént,

anch magari andand a spàss

semp’r in mèž a sté fracàss,

al sussùr, la cunfušión

ch’a fa tótt quant chi sabión

ch’én d’atórna al nòster cara

per purtères via la tara

del cùnftur, del caramèl,

anch in mèž al carenvèl

a la gént inmascarèda

a tacám ‘na ciacarèda

per cuntèr ‘na bela stòria

pròpria dágna ed sta baldòria.

Ónna vòlta, témp antigh,

quand in-t’l’óvva a-gh fèva i figh,

e in-t’al nòster Munizèppi

di cunsièr pin ed… prinzéppi

ma purtròpp sénz’ess’r indvin

a-s capéss cun gnint… ed fin,

incôo prónt a fabrichèr

p’r’avér dmàn quèl… da guastèr,

tulánd via listáss di màt

quáll ch’ormai era già fàt;

sintì pór, s’a vlì sintir

andand sémper nòsch in gir

c’sa sucèss, dónca ‘na vòlta

circa al témp… ed Pèder Vòlta,

sátt al pám dla Ghirlandéna,

dovve al ciach’r’e’n’fan faréna,

in st’paès, chi dišén bén,

di salam e di cudghén!

Ecco ché: Sandrén Tassón,

al povèta spurcación,

sénza sánn, sénza paura,

ech mitiva in cargadura

tótt al mánd, al dšiva acsè

che per Modna dai sóo dèe

si-n la feven l’era un chèš

anch in piaza e in santa pèš:

sgnór, desprèe, san, imberiègh,

i calèven tótt el brègh,

gióst alora a-gh’era al Pòtta

e a n’ev cónt menga ‘na fótta.

Sé mò adess ch’a sám dvintèe

un puctén civilizèe,

la fazzánda l’è cambièda,

a-gh’è ancárra quèlch cuntrèda

ch’l’ha bišágn ed pulizia,

mo dal rest a-s tira via

e la roba propria dura

l’a-n n’es fa che per la mura:

per zitè a-n s’pol truvèr

gnanch pió un sit p’r’urinèr,

tótt è stómp, tótt è sparì

sátta al žass e tótt stablì.

Ohi! a dégh a-s va d’galòpp

basta sol ch’a-n córra tròpp.

Ch’a-n se vdéssa ónna giurnèda

quèlchidun ch’l’a-gh’è scapèda,

pež ancárra, un quèlch putén

cun la mama e… al buccalén,

quèlch ragàzz o quèlch žuvnátt

vòlt in là cóntr’un palátt,

quèlch milord d’qui dal bón tón

mež nascóst in-t’un cantón,

cóntr’un spigh’l e via pian pian

tótt a fèr listáss di can:

acsè s’l’era un cagadór

Modna prest srà… un pissadór,

per cla šmania bužžaróna

ed fèr tótt a la Carlóna,

uš ch’as pséssa in-t’un secánd

vultèr facia a mež al mánd

e pretánder p’r’un caprézzi

che tótt quánt perdèn i vézzi

ch’han ciapèe da ragazzól…

chèra tè, mudla Fašól.

*

E cambiám pór d’argumént,

tirám fóra i monumént

fánd sunèr un tast scurdèe

damánd d’és’r’n’inamurèe,

e cantám del passegièd

fàti fèr žó p’r’el cuntrèd,

in-t’el piazz, fénna in giardén

al lavor dal sgnor Giblén

fat in chèrta, anzi in cartón

prémma ed mátt’r’egh quèl da bón:

e próva ónna e próva dóo

cun al cara avanti ai bóo,

un la vliva còta, un cruda,

un vestida, un èter nuda,

chi la vliva in-t’na manéra

chi in-t’un’ètra: insámma a-n gh’era

un minut da stèr in pèš

tótt i-gh vliven mátt’r al nèš.

Un bel gioren, finalmént,

a vins fat un pensamént,

e Vitori Manuél

i fundén in-t’un canèl,

propriamént in-t’al Navélli

per dèr próva ed gran cunsélli:

sé, mo vést ch’an stèva a gala,

an n’ev cónt menga ‘na bala,

prest a-s diš ch’al cambia cà,

quand però nissun al sà,

e al vedrám in cla vergágna

dal piazèl d’Pòrta Bulágna,

acsè almánch a-s tóš in gir

fénna i mòrt: gh’iv quèl da dir?

*

E per stèr drétt in carèda

sémp’r avanti p’r’ónna strèda,

cuša ev pèr di dû blišgón,

al gudiól di lažarón

quand i-gh van a fèr la stria,

o quèlch ètra purcarìa,

fàt guastánd la nostra mura

per psér fèr bela figura

cun l’idea d’un šventramént

ch’a-n n’avrà mai cumpimént,

e cavánd ónna vachèda

in-t’na bela pasegièda?

E a propošit, gnî pór chè

post che al mèl a-n n’è tótt lè.

A-gh’avam lè fóra ed pòrta

ónna strèda tótta stòrta

pina ingómbra ed fabrichèt

dove al spazi al fa difèt:

la baraca ed Ciavarén,

cl’ètra in facia avšén avšén,

al tramvai, la ferróvia,

a-n-n’ev cónt ónna bušìa,

la baréra, al nóv teater,

di gabiòt, al dièv’l a quater,

l’un cun l’èter, atach atach

come tótt dént’r in-t’un sach,

un šgumbî, un muvimént

sol per fèr un šventramént!

Ah! ragàzz, sám s’cièt e nátt

e cunfsám che quáll l’è un gátt.

Per finir, sinti’n ‘na nóva

ch’a-v’la dàgh propria per próva

dal bón góst e dal zervèl

d’cal cunsélli comunèl,

ch’a v’ho détt ‘n’ètra vòlta

dágn di témp ed Pèder Vòlta:

A Tassón in mèž d’piazátta

i gh’han mèss… ónna garátta

cun del past e di surbátt,

a-n sa mai che lò puvrátt

al fóss stóff d’andèr al pázz

ch’al gh’ha atach, e al vléssa un gázz

di sciròp pió che cristian

fat dal brèv napoletan….

*

E pò basta, basta, basta

ch’a sam stóff ed d’mešdèr sta pasta,

ch’la se šlánga e ch’la s’infìa

cun pió s’próva a tirèr via,

s’l’è cativa o s’l’essa al fòrt,

ohi ragazz, a-n fèdi al tòrt

ed pensèrla fata apòsta,

l’è la pasta ch’l’è indispòsta:

ma s’la fóss mèl impastèda,

ohi, ragàzz, fèss ónna uclèda.

La nòt dal prémm vernardè d’Quarésma dal 1887.

Quî dal cara di Carciofén.